چشم، یکی از مهم‌ترین اعضای بدن انسان است که سلامتی آن نیز از اهمیت زیادی برای افراد برخوردار می‌باشد. خصوصاً در مورد کودکان، سلامت چشم می‌تواند بر روی سلامتی سایر اعضای بدن نیز تأثیرگذار باشد.
در صورتیکه والدین با یکی از علائم ضعف بینایی در کودکان مواجه شوند، اولین سوالی که به ذهنشان می‌رسد، این است که برای تشخیص صحیح و دقیق بیماری‌های چشم کودک به کجا مراجعه کنند؟
این سوال از اینجا ناشی می شود که تابلوهای زیادی در سراسر شهر با این مضمون مشاهده می‌شود: «تعیین نمره عینک توسط اپتومتر» و از طرفی در فضای اینترنت پر است از پروفایل‌هایی برای چشم پزشکان و متخصصان چشم و حتی متخصصان چشم کودک.
ولی واقعا والدین برای معاینه چشم کودک و یا تعیین نمره چشم، کدام یک از اپتومتر یا چشم پزشک را باید انتخاب کنند؟
اجازه دهید ابتدا تعریفی از اپتومتر و چشم پزشک داشته باشیم:
اپتومتر کیست؟
اپتومتر یا بینایی سنج به کسی گفته می‌شود که در دانشگاه در رشته بینایی‌سنجی تحصیل کرده و اجازه دارد پس از معاینه چشم، وسایل کمک بینایی مانند عینک، لنزهای تماسی و… را تجویز نماید و البته معاینات پایه مربوط به چشم را نیز انجام دهد. اپتومترها در دانشگاه به صورت علمی آموزش ساخت عدسی‌های طبی را می‌بینند.
چشم پزشک کیست؟
چشم پزشک یا اُفتالمولوژیست کسی است که در دانشگاه در رشته چشم‌پزشکی تحصیل کرده و تخصص لازم را کسب کرده است. معمولاً چشم‌پزشکان در حوزه درمان‌های دارویی و یا جراحی‌های مربوط به چشم فعالیت می‌کنند. اگر چه تجویز وسایل کمک بینایی نیز توسط آنها انجام می‌شود.
با توضیحات بالا حالا به این سوال پاسخ می دهیم که والدین، اپتومتر یا چشم پزشک را باید برای معاینه چشم کودک انتخاب کنند؟
در ایران عمدتا در مطب چشم‌پزشکان، می‌توانید اپتومترها را نیز مشاهده نمایید که ابتدا چشم افراد توسط اپتومترها معاینه و بررسی می‌شود و چنانچه مشکل خاصی مشاهده شود، جهت بررسی‌های دقیق‌تر به چشم‌پزشک ارجاع می‌دهند و یا نتایج اپتومتری برای تأیید نهایی به چشم پزشک ارجاع داده می‌شود.
متاسفانه در بسیاری از فروشگاه‌های عینک، کار معاینه چشم و تعیین نمره عینک توسط افراد غیر اپتومتر انجام می‌شود و افراد نیز به تصوّر اینکه تنها تعیین نمره چشم کفایت می‌کند، به آنها مراجعه و اعتماد می‌نمایند. در حالیکه خصوصاً در مورد کودکان، این روال بسیار خطرناک است.
چشم کودکان بسیار حساس است و چنانچه بیماری‌ها و نارسایی‌های بینایی در همان ابتدای کودکی به درستی تشخیص داده نشود، می‌تواند منجر به از دست دادن بخش بسیار زیادی از قدرت بینایی در جوانی و بزرگسالی شود. موضوعی که به هیچ عنوان در تخصص حتی اپتومترها هم نیست.
برای همین پیشنهاد کلیه پزشکان چشم کودک این است که حتما برای معاینات دوره‌ای چشم کودکان، به متخصص چشم کودک مراجعه کنید؛ چرا که این متخصصان علاوه بر داشتن واحد اپتومتری در مطب خود، معاینات عمیق و دقیق مربوط به چشم را نیز انجام می‌دهند و از هر جهت خیالتان راحت خواهد بود.
در چه دوره‌هایی باید به اپتومتر یا چشم پزشک مراجعه کرد؟
کلیه نوزادان در بدو تولد در خصوص موضوع بینایی مورد معاینه قرار می‌گیرند تا چنانچه نابینایی داشته باشند، این موضوع به والدین اطلاع داده شود.
پس از آن چنانچه علامت مشخصه‌ای توسط والدین یا پزشک کودک ناشی از علائم حاد ضعف بینایی مشاهده نشود، تا قبل از مدرسه رفتن باید در تست‌های غربالگری شرکت کنند.
همچنین چنانچه سوابق ارثی ضعف بینایی شدید در خانواده مادر یا پدر وجود دارد، بهتر است در همان سنین ابتدایی به چشم‌پزشک متخصص کودکان مراجعه شود.
پس از آن حداقل سالی یک بار برای معاینات دوره‌ای باید به اپتومتر یا متخصص چشم کودک مراجعه شود تا چنانچه نیاز به هرگونه اقدام درمانی – از تجویز عینک تا عمل‌های مربوط به چشم – هست، تجویز لازم در این خصوص صورت گیرد.
در نوشته های بعدی به تفصیل چشم پزشکان متخصص کودک در شهرهای مختلف ایران را به شما معرفی خواهیم کرد.
